Tác Giả Huỳnh Như Phương

Hồi Âm Từ Phương Nam

Tuyển tập các tiểu luận phê bình văn học & nghệ thuật của nhà phê bình, giáo sư Huỳnh Như Phương.

Mục lục

Nơi cư trú của tình yêu

Thơ ca – nơi cư trú của tình yêu

Xuân Tâm – người mơ tưởng trong chiều

Nguyễn Vỹ – cảm quan xã hội và thể nghiệm nghệ thuật

Bài tưởng niệm Ngô Kha

Diễm Châu – dịch giả và nhà thơ

Tường Linh – một đời thơ gửi lại

Thơ Đông Trình – men của một thời

Ý Nhi và những bến bờ của sáng tạo

Thơ buổi giao mùa

Tiếng gọi của đồng bằng

Người đã xa xăm

Thơ giữa hôm qua và hôm sau

“Hòa âm điền dã” trong thơ

Chút hương ngày cũ

Tiếng thơ nữ ở một trường đại học

Đặng Tiến và thế giới của thơ

Giữ Thơm Quê Mẹ – mỗi số báo là một đêm rằm

Trong người có ta

Thiền sư Thích Nhất Hạnh – biểu tượng của đối thoại và hòa giải

Nguyễn Văn Trung – người ưu tư với văn hóa dân tộc

Võ Hồng – phẩm hạnh của văn chương

Nguyên Ngọc còn mãi trên đường

Hoàng Ngọc Biên – quê hương, người về

Góp lời cho Im lặng

Sắc màu của chân dung

Lê Văn Nghĩa trong cõi nhớ Sài Gòn

Từ Nguyên Thạch và Hai bên chiến tuyến

Những đám mây phủ bóng phận người

Hồi âm từ phương Nam

Tuổi thơ ai như tuổi thơ mình

Hai cuộc thi, hai tập truyện ngắn

Văn chương phương Nam thêm những khám phá mới

Nguyễn Thị Minh Thái và phê bình nghệ thuật

Vài suy nghĩ về Viện Văn Học

Góp bàn câu chuyện học văn

Hiện đại hóa – nguồn cảm hứng của văn học

GS. Huỳnh Như Phương là nhà giáo chuyên giảng dạy lý thuyết văn học, đồng thời là tác giả của nhiều công trình nghiên cứu, phê bình văn học. Với tư cách một nhà giáo dạy văn, ông luôn ưu tư về nền giáo dục nước nhà, không ngừng trăn trở về văn học và nghề dạy học của bản thân. Trong hơn 40 năm làm việc, tác giả đã viết nhiều bài báo nhằm đóng góp ý kiến nâng cao chất lượng dạy và học.

“Ước vọng cho học đường” chọn lựa và tập hợp 20 bài trong hơn 100 bài viết về giáo dục của tác giả đã được đăng trên các báo và tạp chí hơn 40 năm qua. GS. Huỳnh Như Phương chủ ý chọn ra những bài viết khoảng hai thập niên đầu thế kỷ XXI để cuốn sách còn giữ được tính thời sự, như vấn đề đổi mới đại học, cải cách chương trình giáo dục phổ thông, biên soạn sách giáo khoa, tăng học phí ở bậc trung học, v.v. – những vấn đề hiện nay vẫn còn “nóng”. Bằng lối viết điềm tĩnh nhưng sáng rõ, các bài viết bóc tách từng lớp sự kiện để tìm ra gốc rễ và kiến nghị giải pháp. Như tên gọi, cuốn sách là ước vọng của một nhà giáo luôn nặng tình với giáo dục.

Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam xin trân trọng giới thiệu với quý độc giả cuốn sách “Ước vọng cho học đường”.

Trích đoạn

“Từ chỗ đứng của một nhà giáo ở cơ sở, tôi không có được cái nhìn toàn cảnh về thực trạng và cũng không có khả năng đưa ra những giải pháp căn bản cho giáo dục. Đây chẳng qua là những gợi ý và nhất là, như tên gọi của cuốn sách, những ước vọng của một người bày tỏ từ sân trường, từ bục giảng, về tương lai của nền giáo dục nước nhà. Những ước vọng này có thể sẽ mãi là ước vọng, nhưng thiết nghĩ, vẫn cần được bộc bạch với tất cả sự chân thành.”

Huỳnh Như Phương là nhà nghiên cứu lý luận, phê bình gần như suốt đời dùng ngòi bút để đề cao, cổ vũ và dự phóng những giá trị của văn nghệ dân tộc. Tác phẩm Giấc mơ, Cảnh tượng và Cái nhìn một lần nữa cho thấy ông mải mê và quyết tâm đi theo con đường đó. Ông lặng lẽ đổ một cái bóng lớn đậm trong một hành trình dài không ngưng nghỉ.

Đông đảo bạn đọc báo chí quen nhìn thấy Huỳnh Như Phương như một nhà phê bình bám sát đời sống văn học, nhất là văn học ở Sài Gòn. Nhưng giữa dòng chảy đầy áp lực của báo chí, ông vẫn điềm tĩnh giữ được vị thế riêng của mình.

Tác phẩm Giấc mơ, Cảnh tượng và Cái nhìn cho thấy một phong cách khác, một diện mạo khác của Huỳnh Như Phương. Ông chọn đứng từ một khoảng cách xa hơn các đối tượng nghiên cứu, phê bình để vừa có thể nhận định, phê bình sâu sắc từ tác giả, dịch giả, tác phẩm, hoạt động xuất bản, báo chí, đến sự tiếp nhận ảnh hưởng từ nước ngoài, những hiện tượng, trào lưu văn học chính yếu, tác động của chính trị - xã hội, hoạt động phê bình, nghiên cứu, lý luận, giảng dạy…

Cuốn sách được chia làm ba phần, như là ba thao tác, ba tâm thức ít nhiều khác biệt, nhưng đều có điểm chung là sự bao dung và tinh thần nhân văn chủ nghĩa. Bao dung để có một bức tranh lớn. Tinh thần nhân văn để biến mình thành một kẻ nhạy cảm đón lấy những cái đẹp và giá trị thuộc về cõi người ta.

Không phiêu lưu tiêu biến vào những chân trời vô tăm tích, ông ở lại đây với chúng ta, thỉnh thoảng lại cất lên một mẻ lưới để chia sẻ với mọi người, như một món quà của người bạn đường văn chương.

Thật khó để tát cạn tinh thần của cuốn sách phong phú này. Có thể dễ dàng thấy cái đẹp của văn phong khúc chiết, luận điểm mạch lạc trong từng bài viết; khó hơn một chút là nhìn ra tri thức sâu rộng và chủ nghĩa nhân văn như sợi dây xuyên suốt nối các bài viết. Thiết nghĩ, bạn đọc quan tâm và cả giới chuyên môn trong lĩnh vực nghiên cứu – lý luận – phê bình sẽ gặt hái được không ít từ tác phẩm này.

Hãy Cầm Lấy Và Đọc

'Những bài viết tập hợp trong cuốn sách này, trực tiếp hay gián tiếp, đều có liên quan đến vấn đề văn hóa đọc và đã được công bố trên các báo Nhân Dân, Sài Gòn Giải Phóng, Sài Gòn Giải Phóng Thứ Bảy, Tuổi Trẻ, Tuổi Trẻ Cuối Tuần, Thanh Niên, Người Lao Động, Phụ Nữ, Pháp Luật, Nhà Văn, Quán Văn, Văn Nghệ, Văn Nghệ Thành phố Hồ Chí Minh, Lý luận - phê bình văn học nghệ thuật, Sài Gòn Tiếp Thị, Doanh Nhân Sài Gòn Cuối Tuần…

Khi đưa vào sách, chúng tôi có lược bỏ một số đoạn trùng lặp và một vài số liệu đã mất thời gian tính. Cuốn sách gồm hai phần. Phần đầu dành cho những bài viết bàn về việc đọc sách cùng một số hiện tượng của xuất bản và tiếp nhận văn học. Phần sau là những bài viết về một số tác giả, tác phẩm văn học hiện đại mà người viết có cơ may tiếp xúc. Nhằm phục vụ kịp thời cho báo chí, những bài viết trong tập này thường có tính chất giới thiệu, điểm sách nên không tránh khỏi hạn chế, mong bạn đọc lượng thứ. Chúng tôi chỉ hy vọng cuốn sách ghi nhận và làm chứng cho một vài phương diện của đời sống văn hóa, văn học những năm gần đây. Nhân dịp cuốn sách được xuất bản, cho phép tôi gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban biên tập các báo nói trên.'

(Huỳnh Như Phương)